Odszedł ostatni żołnierz 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej…

Andrzej Urbaniec ps. „Grzechotnik” był ostatnim żyjącym żołnierzem 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Niezłomny żołnierz, który w szeregach Armii Krajowej, walczył o wolną Polskę zmarł 28 stycznia 2025 r. Bohater przeżył prawie 101 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w piątek, 31 stycznia na cmentarzu parafialnym w Łącku.

W uroczystościach żałobnych Andrzeja Urbańca ps. „Grzechotnik” uczestniczył poczet sztandarowy Karpackiego Oddziału Straży Granicznej im. 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. Funkcjonariusze Wydziału Odwodowego (Reprezentacyjnego) KaOSG wystawili także asystę honorową przy urnie zmarłego Bohatera. Mszę świętą pogrzebową w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Łącku koncelebrował ks. kpt. SG Robert Młynarczyk – Kapelan KaOSG.

W pogrzebie zmarłego wzięli udział również przedstawiciele krakowskiego oddziału IPN, żołnierze Wojska Polskiego oraz członkowie Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych – 1 Pułk Strzelców Podhalańskich AK.

 śp. Andrzej Urbaniec
podczas otwarcia Izby pamięci 1 PSP AK w Słopnicach – 2019 r. 
(fot. ze zbiorów Gminy Słopnice)

Andrzej Urbaniec urodził się 18 lutego 1924 r. w Warszawie, w rodzinie patriotów. Jego ojciec Jan był legionistą i oficerem Wojska Polskiego, matka Zofia z d. Andrzeykowicz – członkinią Polskiej Organizacji Wojskowej i łączniczką AK, która zginęła w Auschwitz. Od najmłodszych lat związany był z działalnością konspiracyjną. Jego rodzeństwo – brat Maciej i siostra Maria – walczyli w Powstaniu Warszawskim. Sam Andrzej Urbaniec początkowo działał w konspiracji warszawskiej, ale ze względu na gruźlicę został wysłany na rekonwalescencję do Łącka. To właśnie na Sądecczyźnie, po rekonwalescencji, wstąpił do oddziału partyzanckiego „Wilk” i tam przyjął pseudonim „Grzechotnik” – ten sam, który wcześniej nosił jego ojciec.

Walczył w ramach akcji „Burza”, brał udział w starciach z Niemcami i słowackimi placówkami granicznymi. Po utworzeniu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK we wrześniu 1944 r. stał się żołnierzem 1. kompanii I batalionu, operującego na pograniczu Gorców i Beskidu Wyspowego. Działalność partyzancką zakończył w styczniu 1945 r. wraz z rozwiązaniem Armii Krajowej. Służbę zakończył w stopniu strzelca. Za swoje zasługi został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Po wojnie pozostał w Łącku, tam się ożenił i mieszkał przez wiele lat. Był redaktorem „Almanachu Łąckiego” i autorem licznych zamieszczanych w nim artykułów.

W ostatnich dwóch dekadach śp. Andrzej Urbaniec czynnie zaangażował się we wspieranie działań popularyzatorskich, związanych z dziejami 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK. Brał udział w  spotkaniach rocznicowych, otwarciach izb pamięci, spotykał się z młodzieżą, historykami i dziennikarzami.

Foto. A Urbaniec.